Al meer dan 50 jaar houdt de adem mij bezig, als muzikant, zanger en koordirigent. Maar ook in het dagelijks leven waren er momenten dat mijn adem stokte.
Bij het muziek maken ontdekte ik dat mijn lichaamshouding invloed had op adem en klank. Ik volgde cursussen Alexandertechniek en Feldenkrais tot ik 35 jaar geleden gegrepen werd door het boek De ervaarbare adem van Ilse Middendorf.
Bij ademleraren in Nederland in deze methode leerde ik voelen en begrijpen hoe gebeurtenissen uit mijn leven in mijn lijf verankerd waren. En hoe dat effect had op mijn ademen. Dat was thuiskomen. Alles kwam voor mij samen in deze vorm van ademwerk.
Rond mijn 55ste jaar zocht ik een nieuwe uitdaging in mijn beroepsleven en volgde mijn fascinatie voor de adem: ik ging in opleiding tot adempedagoog in Duitsland. Sinds 2008 begeleid ik als ademdocent mensen die meer verbinding zoeken met hun adem. Vanaf 2014 bied ik ook ademscholing aan voor professionals die de adem in hun beroep willen integreren.
De adem is voor mij elke dag weer nieuw, concreet en boeiend.
Als ik met hem mee beweeg – letterlijk en figuurlijk – voelt mijn lijf vitaler, wordt mijn geest helder en komt mijn ziel tot leven.
Ik pluk de vruchten van een intensieve opleiding tot adempedagoog. Daarnaast put ik ook inzichten en vaardigheden uit studies in geschiedenis en muziek.
In jarenlange ervaring als docent op allerlei terreinen aan mensen van
4 tot 90 jaar hebben mijn pedagogische en didactische kwaliteiten zich kunnen ontwikkelen. Nog steeds nieuwsgierig naar nieuwe wijsheid volg ik recente wetenschappelijke inzichten op het gebied van (neuro)psychologie en biologie, filosofie en alternatieve geneeswijzen.
Elke werkdag ondervind ik veel voldoening als de mensen waarmee ik werk, blij en dankbaar, met vertrouwen en goede moed, gesterkt met nieuwe ervaringen en inzichten mijn praktijk verlaten.
Bij Borg Diem Groeneveld en Franz Peter Menge maakte ik kennis met het werk van Ilse Middendorf en Cornelis Veening.
De diepere essentie ondervond ik bij Paul Triepels. Hij begeleidde en ondersteunde mij tijdens de opleidingsjaren in Duitsland.
Tot adempedagoog ben ik opgeleid in Duitsland door de leerlingen van Ilse Middendorf Petra Bodnik en Erika Kemmann.
Ik leerde bij hen de wetmatigheden van de adem van binnenuit kennen en begrijpen.
Bij Paul Triepels deed ik veel praktijkervaring op in zowel het groepswerk als de adembehandeling en vond ik Nederlandse
woorden voor de van oorsprong Duitse ‘ademtaal’.
Na het behalen van het certificaat van de Duitse beroepsvereniging in 2010 bezocht ik nascholingsweken aan het
Middendorf Instituut in Berlijn www.erfahrbare-atem.de
Sinds 2014 was ik vaak bij seminars van Irmela Halstenbach. Irmela was de laatste leerling van Cornelis Veening en droeg
zijn levenswerk met haar veelzijdige kennis en levenswijsheid uit. Ik heb veel gehad aan de persoonlijke gesprekken met haar.
Al vijftien jaar reis ik voor supervisie naar Edeltraud Koch in Berlijn. Zij wist tijdens mijn opleiding de anatomie tot leven te brengen.
Mijn respect voor het ’Wunderwerk Körper’ dank ik aan haar. Zo ontdekte ik in mijn zoektocht naar de anatomische grondslagen
van de ‘ervaarbare adem’ het belang van het bindweefsel voor de adem.
Het zijn de ‘fascia’ die de innerlijke adembeweging bepalen. Mijn ademwerk heeft hierdoor meer ‘handen en voeten’ gekregen.
Ik ben lid van de Duitse beroepsvereniging BV-ATEM.
Ik bezoek de congressen en spreek daar mijn Duitse collega’s.
In Nederland heb ik intervisie met verschillende collega’s op het gebied van de reguliere en alternatieve gezondheidszorg.
Studenten worden geleidelijk aan collega’s met een eigen praktijk.
Mariëlle Groenendijk ondersteunde mij enthousiast bij het tot stand komen van het boek Adem & beweging. Helaas heeft Mariëlle haar praktijk m.i.v. 1 januari 2025 om gezondheidsredenen moeten sluiten.
Gabriëlle Barros Martins is een toegewijd adempedagoog in haar eigen praktijk en assisteert daarnaast bij het opleidingstraject. Als ervaren fotografe draagt zij bij aan het ontwikkelen van lesmateriaal. De foto’s op deze website zijn van haar hand.
Kijk bij AGENDA voor de overige studenten die werkzaam zijn in een eigen praktijk.
De adem heeft geen vaste vorm. Hij is voortdurend in beweging. Bewegen op de adem is een individuele expressie van het moment en als zodanig KUNST.
In ontmoetingen met de kunstenares Dineke Groenhof Blauw is een reeks ‘kalligrafische klankschriften’ ontstaan. Dineke heeft de moeilijk te verwoorden ademwetmatigheden in kalligrafische klankschriften weten te verbeelden. De expressie zoals die ontstaat door te bewegen met de adem heeft zij wonderlijk goed vorm weten te geven.